​​​​

Năm 2012, định cư tại Sài Gòn,

Một chuyến đi đầu tiên về miền Tây khi đến bế sông tại Thị Trấn - Cái Bè, Tiền Giang –

nơi những nhánh sông chảy ra mênh mông,

sóng nước dập dìu như không bao giờ dứt –

đã trở thành điểm khởi đầu cho một hành trình sáng tác kéo dài suốt nhiều năm sau đó.

Ngay khoảnh khắc đầu tiên dừng chân bên bến nước, tôi bị choáng ngợp bởi sự náo nhiệt,

hồn hậu và giàu sức sống của miền sông nước.

Tất cả hiện ra không chỉ như một cảnh quan, mà như một bản giao hưởng của âm thanh, ánh sáng, mùi vị và nhịp sống.

Tiếng động cơ corle rền vang, gằn lên từng nhịp mạnh mẽ,

để rồi lan đi trên mặt sóng như một âm thanh nguyên thủy.

Trên dòng sông, những chiếc xuồng, ghe chen chúc, dập dềnh, chở đầy hàng hóa:

từ trái cây, rau củ cho đến những sản vật mộc mạc của đồng ruộng.

Bên bờ, những ngôi nhà dựng trên cọc gỗ, mái lợp tôn bạc màu, vươn mình ra sát mép sông,

sống dựa vào nước mà cũng thách thức nước.

Cảnh tượng ấy in sâu vào ký ức tôi: những cần ăng-ten analog chọc thẳng lên trời,

nghiêng ngả trong gió, lấp lánh ánh nắng, như cả một rừng măng tre bất tận.

Hình ảnh ấy vừa ngẫu nhiên, vừa giàu nhạc tính, vừa gợi sự bền bỉ và ý chí sinh tồn của người dân miền sông nước.

Chính nơi đây, tôi cảm nhận rõ rằng: đời sống miền Tây không chỉ diễn ra trên bờ,

mà chủ yếu là trên sông. Dòng nước không chỉ là phương tiện, mà là một nền văn minh.

Và tôi biết, mình đã tìm thấy một nguồn mạch cảm xúc mới – một đề tài mà nghệ thuật của tôi cần phải cất lời.

 Chuyển hóa cảm xúc thành hội họa

Là một họa sĩ gắn bó lâu dài với sơn mài truyền thống,

tôi vốn quen với những hình ảnh tĩnh tại: hoa sen, người phụ nữ Bắc Bộ, ký ức đồng quê.

Nhưng khi miền Tây bước vào trong tâm trí, tôi đối diện với một thử thách:

làm sao tái hiện một đời sống chuyển động liên tục, một nhịp điệu rộn ràng,

một dòng chảy không ngừng nghỉ của sông nước?

Tại thời điểm đó để truyền tải cảm xúc liền mạch, tôi đã sử dụng sơn dầu.

Với sơn dầu, tôi tìm thấy sự tự do và phóng khoáng trong cách xử lý màu sắc, chất liệu.

Sự dày mỏng của lớp sơn, sự uyển chuyển trong cách pha trộn đã cho phép tôi nắm bắt được cái hối hả,

náo nhiệt của chợ nổi, của xuồng ghe chen chúc. Những vệt cọ dứt khoát,

những mảng màu nóng – lạnh tương phản như nhịp sóng, đã giúp tôi khắc họa sự sống động đặc trưng của miền Tây.

Với sơn mài, tôi lại có một cách tiếp cận khác.

Ở đây, tôi không tái hiện sự náo nhiệt bằng tốc độ, mà bằng độ lắng.

Sơn mài với nhiều lớp son then, vàng bạc, vỏ trứng…

cho phép tôi chưng cất hình ảnh miền Tây thành ký ức, thành sự đọng lại của thời gian.

Khi mài từng lớp sơn để lộ ra vàng ẩn, bạc chìm, tôi thấy như đang khơi lại ký ức,

làm sống dậy cái ánh sáng tiềm tàng của vùng đất này.

Nếu sơn dầu cho tôi cảm giác “sống ngay tức thì”,

thì sơn mài lại cho tôi cơ hội “suy tưởng” và “chiêm nghiệm”.

Chính nhờ sự song hành giữa hai chất liệu mà loạt tranh về miền Tây của tôi không chỉ dừng ở mô tả cảnh quan, mà trở thành một quá trình tìm kiếm ngôn ngữ để dịch chuyển sự sống vào trong tác phẩm.

Nhịp sống – nhịp tranh

Tôi thường nghĩ: người miền Tây có một “nhịp” rất riêng.

Đó không chỉ là nhịp chèo xuồng, nhịp máy nổ corle, nhịp sóng vỗ mạn thuyền,

mà còn là nhịp của tình người: phóng khoáng, chân chất, hiếu khách, và luôn đầy tiếng cười.

Trong tranh, tôi tìm cách nắm bắt cái “nhịp” ấy.

Một chiếc xuồng ngược sóng, một người phụ nữ đội nón lá ngồi bán hoa quả,

một đứa trẻ đứng ở mạn thuyền nhìn ra xa xăm…

tất cả đều được tôi đặt trong bố cục giàu tính nhạc, nơi các mảng màu, đường nét, hình khối tạo thành tiết tấu.

Có khi, tôi cố tình để những mảng đỏ – vàng – đen trong tranh xô lệch,

va chạm nhau, như tiếng động cơ thô ráp nhưng sống động.

Có khi, tôi lại để những mảng xanh, nâu trải dài, êm đềm, như nhịp chảy bất tận của con sông.

Mỗi bức tranh là một bản nhạc, và chuỗi tranh về miền Tây là một giao hưởng.

 Miền Tây – ký ức và hiện tại

Đã hơn một thập kỷ trôi qua kể từ ngày đầu tiên tôi đặt chân đến Cái Bè.

Miền Tây trong đời sống hiện nay có nhiều đổi thay: những cây cầu mới nối liền bờ sông,

những mái nhà bê tông dần thay thế nhà cọc gỗ, những chiếc ăng-ten analog thưa vắng

nhường chỗ cho sóng truyền hình kỹ thuật số.

Nhưng trong tôi, ký ức về miền Tây vẫn còn nguyên vẹn,

như một mạch nguồn chưa bao giờ ngừng chảy.

Mỗi khi trở lại miền Tây, tôi vẫn thấy đâu đó bóng dáng ký ức năm xưa:

một chiếc ghe chở đầy trái cây tấp vào bến, một ngôi nhà mái lá nép mình bên lạch nhỏ,

một đứa trẻ tắm sông với tiếng cười giòn tan.

Những hình ảnh ấy thôi thúc tôi tiếp tục vẽ, tiếp tục đào sâu, như để giữ lại một phần hồn của miền đất này.

Từ nhịp sông đến nhịp tranh

Đối với tôi, nghệ thuật không chỉ là sự sáng tạo cá nhân, mà còn là một hành trình lưu giữ ký ức tập thể.

Chuỗi tác phẩm về miền Tây Nam Bộ chính là cách tôi cất lời về một nền văn minh sông nước –

nơi con người và thiên nhiên hòa quyện trong nhịp điệu sống động.

Nếu hoa sen và người phụ nữ Bắc Bộ trong tranh sơn mài của tôi gợi lại vẻ đẹp tĩnh lặng, thanh khiết,

thì miền Tây Nam Bộ lại mang đến sự rộn ràng, tươi mới, chan chứa sức sống.

Hai mạch sáng tác ấy, dù khác biệt, nhưng cùng hướng đến một điều:

tôn vinh vẻ đẹp của con người và văn hóa Việt Nam qua lăng kính hội họa.

Trên dòng sông Cái Bè năm ấy, tôi đã nghe thấy một “nhịp sống” ngân vang.

Đến hôm nay, nhịp ấy vẫn vang vọng trong tranh tôi – như một khúc hát không bao giờ tắt.